Polecenie pacownikowi wykonania dodatkowych zadań
Pracownikowi można zlecić wykonanie dodatkowych zadań lecz muszą być one zgodne z ustalonym w umowie rodzajem pracy.
W praktyce dość często zdarza się, że niektóre obowiązki wpisane do zakresu (wykazu) czynności stają się nieaktualne. Czasami bowiem dochodzą pracownikom nowe zadania związane z pracą na danym stanowisku, których ten zakres nie przewiduje. W takich sytuacjach nie sposób natychmiast uaktualniać tych dokumentów. Dlatego w zakresach obowiązków pracowniczych należy wprowadzać zapisy dość uniwersalne, umożliwiające wydanie przez przełożonego polecenia pracownikowi w każdym czasie. Pozwalają one przełożonemu w razie braku zapisu zadania w pisemnym zakresie obowiązków, które ma wykonać pracownik, wydać ustne polecenie w sprawie wykonania tego zadania. Przedstawiony przez Państwa zapis można zastąpić bardziej precyzyjnym, np. „pracownik jest zobowiązany przestrzegać obowiązku wykonywania innych poleceń przełożonych dotyczących pracy zgodnych z przepisami prawa i ustalonym w umowie rodzajem pracy”.
W przypadku zastosowania takiego zapisu, w każdym czasie będzie można powiedzieć pracownikowi, że ma wykonać jakieś zadanie, jednak musi być ono zgodne z przepisami prawa i z obowiązującą pracownika umową o pracę (art. 100 § 1 Kodeksu pracy).
Nieuzasadniona odmowa wykonania polecenia służbowego stanowi bez wątpienia naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Można wówczas wymierzyć pracownikowi karę porządkową. Natomiast w razie wyrządzenia szkody przez pracownika na skutek niewykonania polecenia przełożonego pracodawca może dochodzić roszczeń od tego pracownika z tytułu odpowiedzialności materialnej. Oznacza to, że pracodawca będzie mógł dochodzić od pracownika odszkodowania za wyrządzoną szkodę. Niewykonanie polecenia pracodawcy zgodnego z zakresem obowiązków pracownika może skutkować również rozwiązaniem umowy o pracę z pracownikiem zarówno za wypowiedzeniem, jak i bez wypowiedzenia. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 12 czerwca 1997 r. (I PKN 211/97, OSNP 1998/11/323) stwierdzając, że bezprawna i świadoma odmowa wykonania polecenia, zagrażająca istotnym interesom pracodawcy, uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Polecenia na podstawie art. 100 § 1 KP, które dotyczą pracy, a wykraczają poza rodzaj pracy (umówiony zakres obowiązków), mogą tylko wyjątkowo dotyczyć innej pracy. Nie można bowiem na podstawie tego przepisu obchodzić regulacji z art. 29 § 1 pkt 1 KP, dotyczącej rodzaju umówionej pracy i w trybie polecenia służbowego zmienić pracownikowi pracę na inną niż umówiona. Przepis art. 100 § 1 KP stanowi regulację dotyczącą kierownictwa pracodawcy i podporządkowania pracownika, jednak zasadniczo w zakresie umówionej pracy. Natomiast subordynacja, która ma wykraczać poza ten zakres, może być wymagana od pracownika w sytuacji uzasadnionej określoną koniecznością wykonywania innej pracy, w więc z reguły w sytuacji wyjątkowej. Pracownik może też sam oceniać, czy ma zdolność i możliwość wykonania polecenia wykraczającego poza jego obowiązki, niezależnie od tego, że plecenie służbowe nie może prowadzić do trwalej (długotrwałej) zmiany rodzaju umówionej pracy (Wyrok Sadu Najwyższego - Izba Pracy z dnia 12-04-2012 Sygn. II PK 216/11 ).